De Lot: meanderen langs gastronomische en culturele hoogtepunten
Omgeven door steile rotswanden, dichte bossen en Middeleeuwse dorpen, is de Lot misschien wel de meest spectaculaire rivier in Europa waar je een boot kunt huren. Deze Zuid-Franse regio in de Dordogne is veel minder bekend dan bijvoorbeeld het Canal du Midi, 200 km verderop. Maar is dat terecht?
Na een korte vlucht naar Bergerac plus autorit van 106 km naar Douelle, komen we bij een kleine verhuurbasis aan de Lot. Douelle zelf was ooit het belangrijkste rivierhaventje van de streek, vooral vanwege de wijnhandel. Vandaag de dag herinneren de kalkstenen huizen en de grote muurschildering van Chamizo aan dat verleden.
Bos in 50 tinten groen
Nadat we wat basisinkopen hebben gedaan, installeren we ons aan boord. Een groot voordeel van de huurboten in Douelle is dat er schoon drinkwater aanwezig is. Dat is te danken aan de waterfilters en het feit dat de watertanks regelmatig worden schoongemaakt. Hierdoor hoef je dus niet meer te sjouwen met flessen bronwater. Die avond kiezen we voor het gemak van uit eten en belanden we in de gezellige Auberge du Vieux Douelle, waar we stevige streekgerechten geserveerd krijgen.
Bos in 50 tinten groen
Nadat we wat basisinkopen hebben gedaan, installeren we ons aan boord. Een groot voordeel van de huurboten in Douelle is dat er schoon drinkwater aanwezig is. Dat is te danken aan de waterfilters en het feit dat de watertanks regelmatig worden schoongemaakt. Hierdoor hoef je dus niet meer te sjouwen met flessen bronwater. Die avond kiezen we voor het gemak van uit eten en belanden we in de gezellige Auberge du Vieux Douelle, waar we stevige streekgerechten geserveerd krijgen.
Varen naar Cahors
De volgende dag lossen we de trossen en varen in drieënhalf uur naar Cahors. We zijn nog amper onderweg of het landschap ontvouwt zich: de oevers zijn begroeid met bos in 50 tinten groen, met zo nu en dan een oude boerderij of wijngaard er tussen. Veel bebouwing is er niet, op wat mooie oude bruggen en sluisjes na.
De sluisbediening gaat handmatig, dus bij de aanlegplaats voor een sluis zetten we steeds twee bemanningsleden af die het werk mogen doen. Kwam er net een tegenligger langs dan hebben we geluk en staat de sluis nog open, wat half zoveel werk is. Zo niet, dan kost het een klein kwartier om alle handelingen te doen. Toch zijn we blij met de sportieve onderbrekingen die we hebben bij de drie sluizen van vandaag.
Ondergronds theater
Bij het passeren van de 14e eeuwse Valentré-brug in Cahors hebben we veel bekijks. We leggen aan na de Coty-sluis, pal tegenover de stad. Hier hebben we afgesproken met Léa, een gids die ons meeneemt door het plaatsje dat in de 13e en 14e eeuw macht verwierf door handel en bankieren. Dit rijke verleden zie je nog steeds terug in de grote hoeveelheid statige oude pakhuizen in het centrum.
Het stadje Cahors ligt op een strategische plek, dat door een scherpe bocht in de rivier van bijna alle kanten beschermd wordt door water. De Romeinen, die zich er in 100 n.C. vestigden, noemden het Divona Cadurcorum, naar een natuurlijke bron naast de Valentré-brug. De bron wordt tot op de dag van vandaag gebruikt voor drinkwater, behalve als de Lot zo hoog staat dat het bassin overstroomt en het bronwater zich mengt met de rivier.
Valentré-brug in Cahors
Cahors had een Romeins forum, een theater en thermen die van water werden voorzien via een aquaduct. Léa neemt ons mee naar een ondergrondse parkeerplaats, waar je de resten van het theater die tevoorschijn kwamen tijdens de bouw, nog steeds kunt bewonderen. Hierna lopen we naar de Valentré-brug, met haar 6 imposante bogen en drie versterkte torens. De monumentale brug werd gebouwd als prestigeproject van de consuls van de stad in hun machtsstrijd met de bisschop van Cahors.
Jeffrey Stride en Sally Davies
Als de roeivereniging van Cahors ’s ochtends vroeg in beweging komt, verlaten we het mooie plekje aan de steiger. Onze bestemming is het plaatsje Vers, drieënhalf uur varen en vijf sluizen verderop. De rivier slingert door het landschap en terwijl de zon langzaam opkomt genieten we de witte kalkrotsen die oranjerood kleuren.
Vlak na de vijfde sluis leggen we aan bij de steiger van Vers. De aanlegplaats hoort bij een rustige camping, die in een lange strook langs het water zit. We hebben een afspraak met Jeffrey Stride en Sally Davies, Engelse kunstenaars die de Lot al 30 jaar onder alle omstandigheden, en in alle jaargetijden geobserveerd en geschilderd hebben. Hun langgerekte oude huis ligt op een paarhonderd meter van onze ligplaats.
Prehistorische voorgangers
Jeffrey, een lange man met een wilde bos haar en pretogen, laat zien hoe zijn schilderijen als bijeffect ook verslag doen van de klimaatverandering. Hellingen die ooit groen waren, zijn over de loop van de tijd verdort. Toch spatten de kleuren er af op de grote olieverfschilderijen, en zie je vooral hoeveel indruk de rivier de Lot heeft gemaakt op Sally en Jeffrey die zich hier bij toeval vestigden.
“De reigers lijken als ranke sfinxen bevroren in het levende kunstwerk”
Zelfs hun tuin ziet het echtpaar als canvas. Hier ‘schildert’ Sally met bomen, planten en bloemen, die vol zitten met allerlei soorten insecten, zoals de blauwzwarte houtbij en de kolibrievlinder. Terwijl we ons een weg banen door de dichtbegroeide plantenhaag, horen we over hun zoon die onderzoek doet naar grotten in de omgeving, waar talloze grotschilderingen zijn gevonden. Volgens Jeffrey waren hun prehistorische voorgangers zelfs zo actief, dat ze wel professionele kunstschilders moeten zijn geweest.
Diner in La Truite Dorée
Na het bezoek verkennen we het dorp, dat midden tussen de rotsen ligt. De rivier de Vers stroomt dwars door het plaatsje en komt uit in de Lot. Naast de rivier is een boulodrome, waar het dorp zich heeft verzameld voor een Jeu de boules-toernooi. ‘s Middags zoeken we verkoeling bij de frisse bergrivier en daarna dineren we in La Truite Dorée, een hotel-restaurant met klassieke streekgerechten als truffelomelet en Tête de veau (kalfshoofd).
Blauwe schichten
De volgende ochtend ontwaken we in een schilderij van Jeffrey Stride. We worden omringd door de groene kleurschakeringen van het bos, het rotsdorpje Vers en de spiegelende rivier, die de scherpe lijnen van de bovenwereld omtovert in zachte penseelstreken. Als blauwe schichten schieten ijsvogels voorbij, terwijl twee reigers als ranke sfinxen bevroren lijken in het levende kunstwerk. We snappen wel waarom dit gebied sinds de prehistorie kunstschilders aantrekt.
“Op een rots hoog boven ons balanceert het vestingstadje St-Cirq-Lapopie”
Jeffrey en Sally hadden ons gewaarschuwd dat de Lot vanaf hier alleen maar mooier zou worden, en de bewijzen daarvoor stapelen zich op. Eerst varen we naar Bouziès, waar de hoge rots boven het dorp bezaaid is met grotten, waarvan sommigen in de prehistorie gediend zouden hebben als schuilplaats.
Stopplek in Bouziès
De steiger in Bouziès is een goede stopplek om te lunchen. We maken meteen gebruik van de vuilwaterpomp op de steiger om onze tank leeg te zuigen. Hierna wordt de rivier smaller en kunnen we de rotswanden die steil uit het water steken bijna aanraken. Ook begint hier het uit de rots gehouwen jaagpad dat naar Saint-Cirq-Lapopie leidt.
Bij de sluis van Ganil is het jaagpad over meer dan 300 meter uitgehouwen in een klif langs het water. Dit is een populaire wandelroute, en bij de sluis hebben we veel bekijks van geïnteresseerde backpackers. Hoog boven ons zien we het oude vestingstadje St-Cirq-Lapopie op een rots balanceren.
Zacht verlicht terras
Direct na de sluis komt een stuk van de Lot waar het zo smal is dat je boten van de andere kant niet kunt passeren. We moeten even wachten op een toeristenboot, één van de weinigen die hier rondvaart. Daarna geven een hoornsignaal als teken dat wij er aan komen en varen we het nauwe gedeelte in. Na een paarhonderd meter, varen we het zijkanaal uit en leggen we aan bij de steiger van St-Cirq-Lapopie.
Middeleeuwse steegjes van St-Cirq-Lapopie
Een steile wandeling brengt ons in twintig minuten tot de eerste steegjes van St-Cirq. Waarom dit één van de mooiste dorpen van Frankrijk wordt genoemd, laat zich niet moeilijk raden. Zo goed als alle Middeleeuwse huizen van het plaatsje zijn zorgvuldig en tot in het kleinste detail gerestaureerd. Zelfs de elektriciteitskabels, die in bergdorpen vrijwel altijd door de lucht gaan, zijn onzichtbaar weggewerkt.
Met een gids verkennen we de kronkelige straatjes van het dorp, dat bestaat uit stenen en houten gebouwen uit de 13e tot de 16e eeuw. Kunstenaars waaronder André Breton, een van de grondleggers van het surrealisme, streken hier neer en wilden er nooit meer weg. Op het zacht verlichte terras van Le Cantou’s eten we die avond eend met zoete aardappel, waar we een droge witte streekwijn bij drinken.
Renaissance kasteel de Cénevières
We worden wakker in een groene oase, met uitzicht over een brede kabbelende afwatering van de Lot. Met de fietsen die we van de verhuurder hebben meegekregen, maken we een rit van 8 kilometer naar Château de Cénevières, waar we een afspraak hebben met de kasteelheer.
Tijdens de rondleiding door het 13e eeuwse kasteel zien we indrukwekkend mooi gerestaureerde kamers, met eeuwenoude tapijten en frescoschilderingen op de muur die gaan over de Griekse mythologie. De fresco’s zijn een overblijfsel uit de renaissance en waren bedoeld als inspiratie voor filosofische discussies.
Grotschilderingen van Pech Merle
De dag erop hebben we elektrische fietsen gehuurd bij Les vélos de Saint Cirq, op nog geen tien minuten lopen van de camping. We hebben ze nodig om bij grotten van Pech Merle te komen, 11 kilometer verderop. Dit grottenstelsel, dat 500.000 jaar geleden is gevormd door een ondergrondse rivier, is uniek in de wereld. Hier kun je originele prehistorische tekeningen van dichtbij bekijken, terwijl je het bij andere grotten meestal moet doen met goed nagemaakte kopieën.
Bij de ingang krijgen we eerst uitleg van een gids. Daarna lopen we de 350 meter lange grot in. In de donkere spelonk worden we verrast door de grote hoeveelheid bizons, paarden, mammoeten, oerossen, herten en andere figuren die tot wel 29.000 duizend jaar geleden op de rotswanden werden geschilderd.
Metersgroot mysterie
Al meteen bij binnenkomst zien we klauwsporen van beren die hier leefden, en wat verderop een bijna perfecte voetafdruk van tienduizenden jaren oud. Met niets anders dan een handkaarsje gingen de naar Europa getrokken homo sapiens de pikdonkere grotten in om zich artistiek te uiten.
Terwijl we verder de grot in lopen wordt onze verbazing groter. We zien slimme lijntekeningen waarbij gebruik werd gemaakt van de glooiingen in de rotsen. À la Picasso werd zo met een paar verfstreken een dier getekend. En dan, aan het eind van de rondleiding, staan we ineens vlak voor een schilderij van twee grote paarden. Een metersgroot werk dat ongeveer 25.000 jaar geleden op deze rots werd gezet.
Les Aromates in Arcambal
Als we daarna lunchen in Cabrerets, vlakbij Le Peche Merle, proberen we het allemaal een beetje op ons in te laten werken. Maar waarom onze verre voorouders de moeite namen om dit allemaal in het pikkedonker op een rots te kriebelen blijft een mysterie. Op fiets naar de boot peinzen we verder en proberen ons de wereld voor te stellen van tienduizenden jaren terug.
Die middag varen we in vier uur en zeven sluizen weer stroomafwaarts terug richting Arcambal. In het kleine Arcambal eten we die avond verrassend goed bij Les Aromates. Vooraf rauwe plakjes eekhoorntjesbrood, daarna burata met smaakvolle paarsrode tomaten , salade met eend, en tot slot een dessert van zelfgemaakte frambozencake.
Aquaduct in Laroque-des-Arcs
Een korte tocht brengt ons naar Laroque-des-Arcs, dat in de 12e eeuw werd gesticht om een Romeins aquaduct te beschermen. Via het aquaduct kon water van Font Polémie naar de thermale baden in Cahors stromen. Hierna varen we door naar Pradines, een dorpje midden in het groen. Na een wandeling door de bossen, koken we aan boord en genieten we van de laatste avondzon bovenop het dek.
Wijngebied Côtes du Lot
De laatste dag varen helemaal terug naar de huurbasis Douelle, en gaan zelfs nog een uur verder stroomafwaarts. De reden is dat we het wijngebied Côtes du Lot willen bezoeken, bekend om de dieprode Malbec. De Lot is breed in dit gedeelte en we komen hier langs plaatjes van kastelen. Het pronkstuk is het kasteel van de koningin van Denemarken, een veel geziene gast in dit gebied.
Als we aanleggen bij Parnac bezoeken we Château Saint-Sernin, waar de eigenaren Anne en Heifara op een kunstzinnige manier hun wijnen presenteren. Heifara heeft Haïtiaanse wortels en gebruikt zijn Maori-kunst om zowel het bedrijf als de fles-labels op te fleuren. Hij leert ons dat de wijngaarden van de Lot-vallei bestaan uit kalksteen, klei en keien, wat zorgt voor een breed palet aan wijnen.
Wijnproeven bij Saint-Sernin
Na een uitgebreide wijnproeverij bij Saint-Sernin, fietsen we naar fine dining restaurant Les Jardins. Chef-kok Marius Halter tovert hier met kruiden, bloemen en groenten uit de tuin, en zijn gerechten zien er uit en smaken als een ode aan de schitterende natuur rond de Lot.
Na een fietstocht langs de wijngaarden, varen we terug naar Douelle, waar we bij het gezellige terras van café-restaurant Antinéa tevreden onderuitzakken voor een laatste glaasje wijn bij ondergaande zon.
Praktische informatie
Tochten en afstanden
De route Douelle – Saint-Cirq-Lapopie en terug is geschikt voor een week. Verwacht per dag 3 tot 7 sluizen. De totale duur, heen- plus terugreis, is 23 uur en 30 minuten varen. Je passeert dan 32 keer een sluis. Wil je ook nog de andere kant op richting de wijnstreek, dan moet je daar in elk geval 2 keer een sluis en 2 uur varen bij optellen.
Eten en drinken
De Lot staat bekend om eend, truffel en Malbec. Restaurants variëren van traditioneel (La Truite Dorée) tot gastronomisch (L’Ô à la Bouche). Lokale specialiteit: pruimenlikeur ‘La Vieille Prune’.
Bezienswaardigheden in Cahors
Museum
Het Henri-Martin museum in het voormalige bisschoppelijk paleis van Cahors is zeker een aanrader. Hier zie je het werk van de neo-impressionistische schilder Henri Martin en zijn er exposities op het gebied van archeologie, etnografie, geschiedenis en (lokale) kunst.
Markt
De markt op place de la cathédrale St Etienne in Cahors is een feest voor de zintuigen: kleurrijke groenten, allerlei worst- en kaas kraampjes, plus natuurlijk de gebakkraampjes met pastis, het iconische appelgebak uit de streek. De markt bestaat al meer dan 700 jaar en is een van de levendigste van de regio.
Restaurant
L’Ô à la Bouche, fine dining met een regionale inslag. Denk aan: amuse met sardine, broodsoep, zeeduivel met saus van bouillabaisse en lokale witte en rode wijnen die daar goed mee combineren. Hier is het genieten van iedere smaaksensatie.
Zadkine museum
Maak onderweg van of naar het vliegveld in Bergerac zeker een stop bij het Zadkine-museum in Les Arques. Zadkine werd vanaf 1918 beïnvloed door het kubisme, en is in Nederland onder andere bekend van ‘De verwoeste stad’, het bekende oorlogsmonument in Rotterdam. Het museum is klein, maar indrukwekkend.
Zelf varen op de Lot?
Bekijk het aanbod op Vakantiesophetwater
Varen in Frankrijk
Alle informatie voor jouw ideale vaarvakantie
Ben je opzoek naar praktische informatie en inspiratie over varen op Frankrijks mooiste rivieren en kanalen? Kijk hier voor een uitgebreid artikel over varen in Frankrijk.