Montenegro: het nieuwe Kroatië?
Zo populair als Kroatië is om een boot te huren, zo onbekend is Montenegro. Toch is Montenegro met haar mooie binnenzee, prachtige kust, schitterende stranden en fijne klimaat een ware droom voor zeilers en andere watersporters. Wij namen de proef op de som en huurden een zeilboot vanuit Kotor.
Meteen naar:
Havenstad Kotor
Wie wel eens in Dubrovnik is geweest, voelt zich in Kotor al snel op zijn gemak. Montenegro ligt pal onder Kroatië en de havenstad Kotor doet weinig onder voor haar grotere noordelijk gelegen broer. We lopen langs overweldigend mooie vestingmuren uit de ‘Middeleeuwste-periode’, zoals onze gids het in zijn beste Nederlands verhaspelt, en vergapen ons aan het schijnbaar onaangeraakte Venetiaanse centrum. Kotor is een trotse havenstad aan de 146 km2 binnenzee van Montenegro en het startpunt van onze vaarvakantie.
Zeilboot huren
We schepen in op een nieuwe Oceanis 38 huurboot van Dream Yacht Charter en kijken uit over de baai van Kotor waar net een enorm cruiseschip van wal steekt. ‘Time to say goodbye’ van Anderea Bocelli schalt veel te hard uit de luidsprekers. Gelukkig doen de cruiseschepen alleen Kotor aan en zijn er genoeg Montenegrijnse pareltjes om in alle rust te ontdekken. We hebben een week de tijd en zijn van plan een rondje te doen in de binnenzee, maar ook een stuk van de Adriatische kust mee te pakken. De weersvoorspellingen zijn goed, het water in de baai is 25 graden. Wij hebben er zin in.
"Het strenge postuur van de havenmeester vertelt een ander verhaal"
Communistische filmscène
Bij vertrek uit de haven van Kotor moet onze bemanningslijst officieel geaccordeerd worden. Stempel er op en klaar zou je zeggen. Het strenge postuur van de strak in het pak zittende havenmeester vertelt een ander verhaal. Als schooljongens die weten dat ze in de problemen zitten, lopen we zwijgend achter hem aan. ‘Sit!’, beveelt hij, terwijl hij zuchtend naar onze documenten kijkt. Met een twinkeling in onze ogen ondergaan we het schouwspel tot er uiteindelijk een stempel tevoorschijn komt. Met een harde ‘klikklak, klikklak!’, komt er een einde aan de oud-communistisch film die zich voor onze ogen afspeelt.
Varen langs Perast
Na zes mijl varen komen we langs de eilandjes Gospa od Škrpjela en Sveti Đore. Het zijn twee onwerkelijk mooie rotspunten met kapelletjes erop, die je waarschijnlijk wel eens onbewust hebt gezien op Instagram of Pinterest. De kapellen werden gebouwd nadat twee Venetiaanse zeilers uit Perast er in 1452 een beeltenis vonden van de maagd Maria. Het kustplaatsje Perast even verderop heeft een minder vroom verleden. Hier lieten zeelieden hun scharrels van boord, voordat ze landinwaarts bij moeder de vrouw op de deur klopten.
Megajachten in Porto Montenegro
Van historie is geen sprake meer als we de jachthaven Porto Montenegro in Tivat binnenvaren. Hoewel de haven maar een kleine vier mijl verderop ligt, kon het verschil niet groter zijn. Hier liggen megajachten rij aan rij, rijden golfkarretjes over de steigers en worden we door een speedbootje met havenmedewerkers als VIP-gasten binnengeloodst. Hoewel de meeste schepen een slordige honderd meter langer zijn, lopen wij nu als miljonairs over de met palmbomen aangeklede kades richting de yachtclub met infinity pool.
"Gevulde inktvis dames en heren?"
Oliesjeiks en gevulde inktvis
Lichtelijk underdressed dineren we die avond bij restaurant Al Posto Giusti, op het mooiste terras aan het water. ‘Gevulde inktvis dames en heren?’, glimlacht de ober. ‘Of willen jullie eerst onze verse vis even bekijken?’ Terwijl de vis onderweg is, nemen we de omgeving in ons op. De haven van Porto Montenegro is een speeltuin voor oliesjeiks; luxueuze hotels inclusief watervalletjes langs de gevels, chique modewinkels en bloemenbogen om onder te flaneren. Er is ook een maritiem museum met een prachtig gerestaureerde dieselelektrische onderzeeër, die hier in de jaren zestig werd gebouwd voor de Joegoslavische marine.
Belastingvrije brandstof
Dat Porto Montenegro aanvoelt als een kleine oliestaat is geen toeval. De haven werd in 2016 door een investeringsgroep uit Dubai overgenomen en heeft als voordeel boven andere superjachthavens dat er belastingvrije brandstof mag worden getapt. Dat is één van de redenen dat hier altijd tientallen megajachten liggen, waaronder bijvoorbeeld de 124 meter lange, 300 miljoen dollar kostende Golden Odyssee van de Saoedische prins Khaled. Als wij hier later ook goedkope brandstof tanken, horen we dat de Golden Odyssee hier onlangs in 12 uur tijd 700.000 liter opslokte. Met onze Oceanis 38 tanken we 30 liter binnen twee minuten.
"De namen van de ongelukkigen staan in de muren gekerfd"
Varen naar Herceg Novi
We verlaten de Arabische-oase in Tivat en motoren verder over het schitterende turquoise-blauwe water van de Baai van Kotor. Zeilen zit er niet in. Er is geen zuchtje wind op de spiegelgladde binnenzee, maar dat mag de pret niet drukken. Bij het plaatsje Rose hangen volgens een lokale gids vaak dolfijnen rond. De speelse zoogdieren hebben alleen geen zin om ons te vermaken, dus leggen we de boot stil om zelf het water in te plonsen. Als de zon een lichtrode gloed krijgt, zetten we koers naar Herceg Novi, vlak aan de overkant.
Bloedige toren
Vanuit de verte zien we Herceg Novi tegen een heuvel geplakt liggen en dichterbij komt een gezellig vissershaventje in beeld met vier imposante forten die het 14-eeuwse stadje omsluiten. We bezoeken fort Kanli Kula (‘bloedige toren’), dat tijdens de overheersing van de Ottomanen (1482 tot 1687) dienst deed als gevangenis. De namen van de ongelukkigen die hier vast zaten staan nog steeds in de muren gekerfd. Bovenop het fort, waar je uitzicht hebt over zo’n beetje de hele Baai van Kotor, worden nu vrolijke voorstellingen gehouden.
Tito’s villa
’s Ochtends drinken we koffie bij Hotel Aurora, met uitzicht op de vissershaven. Dit gerestaureerde treinstation brengt ons helemaal in de sfeer van vervlogen treinreizen. Daarna duiken we de recentere geschiedenis in bij Villa Galeb, 4 km verderop. Dit paleis en kuuroord werd in 1976 gebouwd voor Josip Broz Tito, de communistische alleenheerser van Joegoslavië, waar Montenegro voor de oorlog onderdeel van uitmaakte. De zieke president werd hier uitgebreid behandeld met allerlei watertherapieën, maar scheen ook wel eens stiekem te ontsnappen voor een sigaartje en een borrel bij de buurman.
"Budva is het een trotse uithangbord van toeristisch Montenegro"
Varen langs Mamula
We varen verder de baai uit richting Mamula. Dit gevangeniseiland werd gebouwd in 1853 toen Montenegro tot de Oostenrijk-Hongaarse dubbelmonarchie behoorde. Er werden vooral muitende matrozen gevangen gezet. Terwijl we langs het ronde bouwwerk varen, zien we het landschap om ons heen ruiger worden. We naderen de uitgang van de baai, waar glooiende heuvels veranderen in woeste kliffen. Eenmaal op open zee nemen de golven toe en varen we hobbelend langs de Blue Cave, een grot waar je bij een kalme zee met je bijbootje in kunt varen.
Varen naar Budva en Stari Grad
We zakken 20 mijl de kust af tot aan Budva, een stadje verscholen tussen middeleeuwse stadsmuren. In Stari Grad, het oude centrum van Budva, worden nog steeds resten gevonden uit de Griekse en Romeinse tijd. Het plaatsje werd gebouwd door de Venetianen en is net als Dubrovnik, Kotor en Herceg Novi in 1979 zwaar getroffen door een aardbeving. Pas na acht jaar was het stadje volledig herbouwd. Inmiddels is Budva het een trotse uithangbord van het toeristische Montenegro. Na het stadsbezoek rusten we uit op het strand en peddelen we rond met de sup die we van Dream Yacht Charter hebben meegekregen.
Rotseilanden Katic en Sveta Nedelja
De dag daarop varen we richting de rotseilandjes Katic en Sveta Nedelja 6,5 mijl zuidelijker. Dit is de perfecte plek om nog even te snorkelen en een frisse duik te nemen. Na een lunch aan boord halen we het anker op en varen we terug naar de Baai van Kotor. Onderweg komen we langs Sveti Stefan, een wonderschoon vestingstadje op een rotspunt in zee. In Montenegro ga je van de ene historische plek naar de andere. Als je genoeg tijd wilt hebben om ze allemaal te bezoeken, kun je er maar beter een week of twee voor uittrekken.
Zelf zeilen in Montenegro?
Bekijk het aanbod op Vakantiesophetwater
Praktische informatie
Marina Kotor
Kotor heeft een kleine jachthaven dat pal aan het historische centrum ligt. Faciliteiten zijn eenvoudig en douches bevinden zich 100 meter verderop in een gebouwtje binnen de stadsmuren. In de haven is gratis wifi en dat komt goed van pas want in Montenegro betaal je vaak extra voor je internetbundel. In tegenstelling tot het naburige Kroatië, kun je in Montenegro gewoon met euro’s betalen.
Inklaren
Wil je Montenegro vanuit het 50 kilometer noordelijk gelegen Dubrovnik bezoeken, dan zijn er drie plekken om in te klaren: Zelenika, Tivat, of Kotor. Blijf bij het inklaren kanaal 16 uitluisteren, want de autoriteiten verwachten een reactie als ze contact proberen op te nemen. Bij aankomst in de haven moet iedereen aan boord blijven tot de schipper is ingeklaard en de crewlist een officiële stempel heeft. Huurders die binnen Montenegro blijven, moeten een crewlist laten stempelen voor vertrek uit de haven van Kotor.
Dubrovnik en Cavtat
Boven de Baai van Kotor liggen de Kroatische kustplaatsen Cavtat en Dubrovnik, vestingsteden met een bijzonder rijke historie. Wil je Montenegro bezoeken vanuit Kroatië, dan kun je vanuit Dubrovnik een boot huren en de kust afzakken richting Montenegro. De ingang van de Baai van Kotor ligt op 27 mijl varen. Het is ook mogelijk een vlucht te boeken op Dubrovnik en met een shuttle naar Kotor te reizen.
Bezienswaardigheden Dubrovnik
Dubrovnik is een parel van een stad, maar wordt in het hoogseizoen behoorlijk overspoeld door toeristen. Een letterlijk hoogtepunt is de kabelbaan naar de top van de berg Srd. Niet alleen heb je hier schitterend uitzicht over de stad en de eilandjes voor de kust, je kunt er ook een bezoek brengen aan een oorlogsmuseum. In het museum bevindt zich een mooi ingetogen expositie over de onafhankelijkheidsoorlog van Kroatië en de beschieting van Dubrovnik. De stad is inmiddels helemaal opgeknapt, maar in de straten van Dubrovnik vertonen de oude plavuizen nog overal sporen van granaatinslagen.
Vaarinformatie
De Baai van Kotor ligt veilig beschut van de Adriatische zee, dus over het algemeen is het water heel kalm. De watertemperatuur kan in mei al gauw oplopen tot boven de 20 graden en het klimaat is in het voorseizoen al bijzonder aangenaam. Blijf ook in de baai wel altijd de weerberichten volgen, want vanwege gebergte eromheen kan er een sterke ‘bura’ opsteken. Deze storm is in de baai van Risan, noordwestelijk van Kotor, over het algemeen het sterkst. Vaar je richting open zee, informeer je dan goed over golfhoogte voor de kust. Gebruik een goede weer-app of vraag het de havenmeester van Herceg Novi.
Faciliteiten
Altijd willen weten hoe het voelt om de eigenaar te zijn van een megajacht? Sla een bezoek aan Porto Montenegro dan zeker niet over. Ondanks het exclusieve karakter van de haven, kun je hier voor Nederlandse prijzen uit eten. Qua liggeld betaalden we hier met onze 38-voeter en vijf bemanningsleden 75 euro, voor de luxe die je ervoor terugkrijgt is dat een schijntje. Bij andere jachthavens ben je tussen de 50 en 65 euro kwijt, wat relatief juist weer wat prijzig is voor de faciliteiten die je er aantreft. Een boot met een goede natte cel en een douche is aan te raden in Montenegro.
Restaurants in Montenegro
Konoba Scala Santa, Kotor
Heerlijk familierestaurant op een prachtig plein. Op het menu staat verse vis met klassieke Montenegrijnse zijgerechten.
Al Posto Giusto, Porto Montenegro
Prachtig plekje met uitzicht over de chique haven en de baai. Met specialiteiten als gevulde inktvis en apfelstrudel weet je zeker dat je met een tevreden gevoel te kooi gaat.
Porto Budva
Aan de kade pal van Budva voor de jachthaven zijn een aantal toeristische, maar goede restaurants. Verse vis komt hier direct uit de haven en is dus een aanrader. Neem als toetje een ‘Bros’ en je eet er waarschijnlijk bijna je vingers bij op.
Admiral Cafe, Herceg Novi
Dit moderne gebouw op de punt van de golfbreker is niet te missen. Je hebt hier een overweldigend uitzicht over de baai, een fantastische plek dus voor een cocktail bij ondergaande zon.
Kroatië
Tavulin Bistro, Dubrovnik
Dubrovnik is een bruisend broeinest, maar deze bistro is een chique baken van rust. Hier kom je voor de verfijnde keuken en gerechten als octopusragout.
Konavoski Dvori, Ljuta
In een oude watermolen aan een snelstromende rivier in het bos zit een kitscherig restaurant met een mooi terras waar je ‘Peka’ eet, een streekgerecht met lam of kalfsvlees uit een met as overdekte ovenschaal.