De Moezel: vaarroutes, praktische informatie en inspiratie

De Moezel is een kronkelende rivier vol charmante wijndorpen en schitterende heuvels en rotsen. Of je nu je eigen boot vaart of een motorboot huurt, op de Moezel sta je verstelt van de natuurlijke rijkdom en de historische steden. In deze gids ontdek je alles wat je moet weten voor een perfecte vaartocht op de Moezel.

Mooiste vaargedeelte van de Moezel 

Tussen Trier en Koblenz ligt het meest bekende en drukst bezochte deel van de Moezel. Meer dan 200 kilometer lang kronkelt de rivier hier door een nauw dal. Bocht na bocht heb je vanaf je boot gezien imposante uitzichten op steile heuvels en rotsen. Groen is de alleroverheersende kleur; het groen komt van de dichte bossen en de vele wijngaarden boven de rivier. De Moezel ligt in een aantal gevallen in enorme lussen, Moselschleifen genoemd, tussen de rotsen. Eén van de meest spectaculaire u-bochten ligt bij het stadje Zell. Hier legt de rivier een omweg van meer dan 10 kilometer af, terwijl de te overbruggen afstand hemelsbreed ongeveer 400 meter is.

Vaarroutes naar de Moezel

Het traject op de Duitse Moezel is onderdeel van een lange buitenlandse vaartocht, het rondje Maas-Moezel-Rijn. In verband met de stroming op de Rijn zal je het Rondje Maas-Moezel-Rijn praktisch altijd ‘tegen de richting van de klok in’ varen. De Moezel is vanaf Nederland te bereiken via de binnenwateren van België en Frankrijk, waarbij de meest gebruikte en kortste route loopt over de Belgische en Franse Maas, het Canal de l’Est en het Marne-Rijnkanaal. Vanaf de stad Toul bevaar je de Moezel. In Belgie en Frankrijk zijn diverse andere routes richting Moezel mogelijk.

"Bijna ieder dorpje heeft vakwerkhuizen aan het water staan"

Steden en vakwerkhuizen

De grootste steden van de regio,Trier en Koblenz, liggen ieder aan het ‘uiteinde’ van het Duitse deel van de Moezel: Trier ligt in de buurt van de grens met Luxemburg en Koblenz op de plek waar de Moezel in de Rijn uitmondt. Tussen die twee grote steden tref je onderweg regelmatig een klein stadje, zoals Bernkastel-Kues, Traben-Traarbach, of het oude Cochem, maar vooral een veelvoud aan karakteristieke, kleine wijndorpjes. Bijna ieder dorpje heeft zijn eigen goed onderhouden vakwerkhuizen aan het water staan. Een paar van de aardigste wijndorpen waar je kunt aanleggen zijn Kröv, Zell, Pünderich, Eller-Ediger en Alken.

Wijnvelden en kastelen

De terrasvormige wijnvelden van de lokale wijnboeren liggen direct buiten de dorpen, op de zuidkant van de vaak steil oprijzende, rotsachtige bergen. Vanuit de meeste dorpjes wandel je hierdoor zo de wijnvelden in. Op veel plaatsen liggen oude burchten, of ruïnes daarvan, op de heuvels hoog boven de rivier. Dit gedeelte van de Moezel is een zeer druk bezocht toeristengebied. Ook op het water is dat goed te merken. Volgeladen rondvaartboten brengen toeristen van wijndorpje naar wijndorpje, waar je soms onverwachte, maar gezellige drukte aantreft.

Bijzondere dorpen en steden

Trier

Trier is de oudste stad van Duitsland. De geschiedenis van de stad begint al in de Romeinse tijd. Uit die periode zijn nog een paar bouwwerken overgebleven, bijvoorbeeld de indrukwekkende Porta Nigra. Deze Romeinse stadspoort is gebouwd in de 2de eeuw. Ook heeft Trier een paar schitterende oude kerken, zoals de naast elkaar gebouwde Dom St. Peter en de Liebfrauenkirche. De Dom St. Peter is erg oud, met een geschiedenis die teruggaat tot het jaar 326. De Liebfrauenkirche is in dit gezelschap nog relatief ‘jong’: de bouw begon in 1230. Naast deze en andere historische gebouwen heeft Trier ook een sfeervol en gezellig centrum, waar je prima kunt winkelen of eten.

Bernkastel-Kues

Dit stadje-aan-de-Moezel heeft alles wat je verwacht van een ‘echte’ Moezelstad. Bernkastel-Kues bestaat uit twee delen, die ieder aan één kant van de rivier liggen. Stadsdeel Kues ligt aan de linkeroever en stadsdeel Bernkastel ligt aan de rechteroever; ertussen ligt een brug. Vooral Bernkastel is bezienswaardig door de historische binnenstad met veel vakwerkhuizen. Voeg daarbij de ontelbare Gasthausen en Weinstuben met uitnodigende terrassen waar je een moezelwijn kunt proeven, de boven de stad uittorende middeleeuwse burcht en de uitgestrekte wijnvelden op bergen rondom, en je weet dat je dit stadje niet voorbij mag varen.

Cochem

Het oude Cochem is een ware toeristische trekpleister. De prachtige ligging van het stadje aan de Moezel, het gezellige centrum met nauwe steegjes, oude poorten en vakwerkhuizen en de vele mogelijkheden om wijn te proeven maken Cochem tot een stadje dat zeer bezienswaardig is. Cochem wordt gedomineerd door het schitterend op de heuvel boven Cochem gelegen bergslot Reichsburg. Deze op honderd meter boven de Moezel liggende burcht werd rond het jaar 1000 gebouwd om de rivier en de stad te kunnen beschermen. Dankzij ingrijpende restauraties in de 19de eeuw is de Reichsburg een van de weinige burchten aan de Moezel die geen hele of halve ruïne is.

Koblenz

Waar de Moezel in de Rijn uitmondt ligt Koblenz, samen met Trier de grootste stad aan de Moezel. Dankzij uitgebreide restauraties en herbouwprojecten is ‘die Altstadt’ van Koblenz – na in 1945 voor bijna 90 procent in puin geschoten te zijn – voor een groot deel in oude staat hersteld. Tegenwoordig is Koblenz een gezellige en mooie stad, die uitnodigt tot uitgebreid passagieren.

Vaarroutes en navigatietips

Het Duitse deel van de Moezel – van de grens met Frankrijk bij Schengen tot de monding in de Rijn bij Koblenz – heeft een lengte van 243 km. De Moezel wordt vrij intensief gebruikt door de beroepsvaart, die behalve uit vrachtschepen ook uit rondvaartboten en riviercruiseschepen bestaat. In de rivier zitten veel bochten, die vaak onoverzichtelijk zijn. Bovendien kiest de stroomopwaarts varende beroepsvaart meestal de binnenbocht. Daarom is het op veel plaatsen voor het stroomafwaartse vaarverkeer verplicht om de buitenbocht te nemen. Deze plaatsen staan op de doorvaartopeningen van bruggen en de waterkaarten aangegeven.

Stroomsnelheid

Het is soms erg onrustig op de rivier, vooral door de passagiersschepen en snelle motorboten: snelvaren tot 30 km/uur is op de Moezel toegestaan. Op langere en overzichtelijke delen mag zelfs 60 km/uur worden gevaren (officieel alleen als er geen andere scheepvaart in de buurt is). Tevens mag je op sommige gedeelten van de rivier waterskiën. De stroomsnelheid op de Moezel is ’s zomers gering, minder dan 1 km/uur.

"Speciaal voor kleinere jachten zijn smalle ‘Bootsschleusen’ aangelegd"

Sluizen

Op dit deel van de Moezel liggen 13 sluizen. De meeste hebben een flink verval, vaak rond een meter of 7. De sluiskolken hebben forse afmetingen: 172 bij 12 meter. Deze sluizen worden dag en nacht bediend, het hele jaar door. Speciaal voor de wat kleinere jachten zijn er naast de grote sluizen op een aantal plaatsen smalle, maar relatief lange ‘Bootsschleusen’ aangelegd. De afmetingen hiervan zijn 18 bij 3,30 m, met een diepgang tot 1,5 m. Deze sluisjes zijn volledig geautomatiseerd; je moet ze zelf bedienen. Dit is erg eenvoudig als je het bedieningspaneel even goed bestudeert, er staan aanwijzingen bij in het Duits, Engels en Frans. In het vaarseizoen (tussen 1 april en 30 oktober) zijn de kleine sluizen overdag officieel verplicht voor de schepen die erin passen. Grotere jachten zijn aangewezen op de grote sluiskolken, waarin ze samen schutten met de beroepsvaart. Het komt regelmatig voor dat pleziervaarders daarbij moeten wachten op beroepsvaart, en dat kan wel eens een uurtje of twee duren.

Aanlegplaatsen en jachthavens   

Veel dorpjes aan de Moezel hebben aanlegsteigers, maar die zijn niet altijd bruikbaar. Vaak zijn de steigers alleen geschikt voor kleinere jachten of gereserveerd voor een rondvaartboot. En bijna allemaal zijn ze onbeschut tegen de golfslag van de passerende beroepsvaart. Gebruik daarom lange lijnen als je daar aanlegt. Omdat de meeste jachthavens in een kom aangelegd zijn, overnacht je daar veel rustiger. Helaas liggen bijna alle jachthavens vrij ver van de dorpjes en steden verwijderd.

Charteren

De Moezelstreek is ook een zeer geschikte regio om een schip te charteren. Als kapitein op je ‘eigen’ schip langs de wijndorpen varen is een onvergetelijke ervaring. Vanuit diverse plaatsen, ook in Elzas-Lotharingen in Frankrijk, is het mogelijk om een schip te huren. Let op, het in je bezit hebben van een vaarbewijs is hiervoor wel noodzakelijk.

Boot huren in Duitsland

In dit artikel lees je alles over een motorboot huren in Duitsland.

23 toertochten door Duitsland

Voor iedereen die een kortere of langere vaartocht door Duitsland wil gaan maken, is er de gids '23 Toertochten in Duitsland' van Frank Koorneef. De meest populaire vaarbestemmingen staan uitgebreid beschreven aan de hand van slimme routes, die gemakkelijk aan elkaar te koppelen zijn. Met deze vaargids maak je goed voorbereid het rondje over de Moezel of ga je op toertocht naar Berlijn. Maar er zijn ook bestemmingen dichterbij huis beschreven, zoals naar Oost-Friesland via de Eems of naar de historische stad Bremen via de Weser. Uiteraard vind je in dit boek ook alles over het plannen van je reis, naast regelgeving en handige tips. Bestel hier jouw exemplaar van 23 toertochten door Duitsland.