Charente Maritime: varen door de fabelachtige Cognac-streek

De Charente stroomt dwars door de Cognac-streek richting de Franse kust. Huur een boot in Charente-Maritime, en geniet niet alleen van de lekkerste godendrankjes, maar ook van de vrije natuur die overal om je heen kwettert en plonst.

Meteen naar:

Praktische informatie

Boot huren in Charente-Maritime

In de schaduw van de populaire kuststreek rond La Rochelle loopt de Charente. De rivier ontspringt in Chéronnac en stroomt dwars door de Cognacstreek richting de Golf van Biskaje (Atlantische Oceaan). We zakken de rivier af richting Rochefort. Onderweg verdiepen we ons natuurlijk in de cognac, die samen met deze rivier de levensader vormt van de regio Charente-Maritime.

Le Boat Jarnac

‘Looks can be deceiving’, en dat geldt zeker voor het zwart uitgeslagen fabrieksgebouw van verhuurbedrijf Le Boat in Jarnac. “Die muren kunnen wel een likje verf gebruiken”, zeg ik tegen de manager. “Non monsieur, dat is het ‘engelendeel’ van de cognac die hier ooit heeft gelegen”, lacht hij. Deze streek ademt letterlijk cognac. Bij het lageren van de drank verdampt jaarlijks ongeveer twintig miljoen liter van de alcoholische lekkernij in de cognacstreek en dat slaat gedeeltelijk neer op de muren waar een zwarte schimmel er zich tegoed aan doet. Maar liefst twintig miljoen liter per jaar! Wat zullen de engelen dronken zijn.

"Met een wanhopige sprong probeert hij te ontsnappen uit zijn donkere onderwereld"

Stromende Charente

We slaan uitgebreid proviand in bij de Intermarché en leren onze huurboot beter kennen. Een boeg- en hekschroef die via een eenvoudig pookje te bedienen zijn, gaan ons leven de komende week eenvoudig maken. Er staat een paar knopen stroom op de Charente-rivier, dus bij manoeuvreren is het devies: eerst de stroom doodvaren en dan pas sturen. Maar bij het wegvaren merken we dat het allemaal reuze meevalt. We gooien los en voor we ook maar een beetje afdrijven zijn we al vrij van de kade.

Varen naar Cognac

We varen op de Charente richting Cognac en worden meteen omringd door dichte bebossing. Soms zien we een eenzame visser, een biddende roofvogel of een vis die met een wanhopige sprong lijkt te willen ontsnappen uit zijn donkere onderwereld. Navigatie is eenvoudig, al moeten we blijven opletten op de zandbanken aan beide zijden van de rivier. De ondieptes staan goed in de pilot van de verhuurder aangegeven, maar betonning is er amper. Bordjes langs de oever verraden gelukkig onze positie.

Sluizen naar Cognac

Niet veel later komen we aan bij Bourg-Charente, de eerste van drie onbemande sluizen naar Cognac. Hier moeten we 1.70 meter afdalen. Na de sluis zien we een groepje kinderen aan touwen over het water slingeren om er vervolgens zo hard mogelijk in te plonzen. Hier opgroeien is een recept voor geluk. Nog twee sluizen en dan varen we Cognac binnen, de hoofdstad van de gelijknamige regio. Cognac is na Bordeaux het grootste wijngebied van Frankrijk. De regio bestaat uit een kleine 80.000 hectare aan wijngaarden en is de hele week het decor van onze vaarvakantie.

Jachthaven Cognac

We leggen – tegen de stroom in – aan bij de hoge stadskade van Cognac naast de jachthaven, en zien de trotse essentie van het 19.000 inwoners tellende stadje. De vlag van het bekende cognachuis Hennessey wappert hoog boven een enorm opgepoetst fabrieksgebouw, maar ook andere cognac-merken tonen zich op en rond de brede boulevard. We wagen ons meteen aan een rondleiding bij Camus, een familiebedrijf dat al 160 jaar cognac produceert. Met een productie van een miljoen flessen per jaar is het een relatief kleine speler in de op volle toeren draaiende cognac-economie.

"Een deel gaat naar exclusieve cognac van soms wel duizenden euro’s per fles"

Charente-rivier

Frédéric Dezauzier, ambassadeur voor Camus, legt ons uit dat bij de ontwikkeling van cognac twee elementen een grote rol speelden: een Nederlander en de Charente-rivier. “Zout was een betaalmiddel en dat werd met boten stroomopwaarts vervoerd richting Angoulême. Die boten keerden leeg terug, totdat iemand het idee had om stroomafwaarts wijn te vervoeren uit de Cognac-streek. Die wijn werd verscheept naar Nederland en Engeland, maar kwam daar bedorven aan. Nederlanders bedachten daar een oplossing voor door het goedje te destilleren en er brandewijn van te maken."

Cognac-regio

Vandaag de dag staat de hele regio in het teken van cognac en mag het destillaat alleen cognac worden genoemd als het hier vandaan komt. De druiven worden ’s nachts geplukt om zo min mogelijk aroma’s te verliezen. Een deel van die druiven gaat naar exclusieve cognac van soms wel duizenden euro’s per fles. We proeven verschillende soorten cognac en stillen daarna onze trek bij restaurant La Belle Epoque, dat met haar klassieke binnentuin inderdaad uit een mooier tijdperk lijkt te stammen.

Charente-vallei

De avond in Cognac sluiten we af in de rooftopbar Indigo by Martell, waar je exclusieve cocktails drinkt met schitterend uitzicht over de oude fabrieksgebouwen. Iedereen die hier komt geniet van de sfeer en de spectaculaire zonsondergangen in de Charente-vallei. Zondagochtend klinkt een vrouwenkoor door de beklinkerde steegjes van de stad. Even verderop is een markt waar de glazen wijn alweer op de bar staan. Alcohol is hier een 24-uurs economie.

Aanleggen langs de Charente

Rond het middaguur vertrekken we in de volle zon om niet veel later toch wat bewolking tegemoet te varen. De Charente meandert door het dichte bos, langs de oevers kwaken kikkers en af en toe zien we een familie uitgebreid picknicken in een veld. Een heldere flits in de verte doet ons besluiten te stoppen. Gelukkig zijn hier geen zandbanken en mag je overal aanleggen. We doen een voor- en achterlijn om een stevige eikenboom en wachten rustig af.

"De waterhoogte kan hier tot wel 60 cm per dag verschillen"

Varen naar Chaniers

Het onweer was niet voorspeld, dus installeren we de Onweeralarm app. Vanaf nu krijgen we een waarschuwing als er onheilspellend weer op komst is. Geen overbodige luxe op een polyester motorboot. Als het front voorbij is getrokken, varen we verder. Volgens de pilot zou het vijf uur varen zijn naar Saintes, maar met de stroom mee zijn we ruim een uur sneller.

Sluis van La Baine

Bij de sluis van La Baine – de enige bediende sluis op de route – maken we een praatje met de sluiswachter. Hij zegt dat hij als student het perfecte zomerbaantje heeft gevonden. Even later komen we bij Chaniers. Als de pont voorbij is en de schipper zijn duim omhoogsteekt ten teken dat hij de ketting heeft laten zinken, kunnen we aanleggen. Kinderen spelen tot laat in de avond bij het water en wij zakken op het bovendek onderuit bij de ondergaande zon.

Varen naar Saintes

‘s Ochtends blijkt dat we bij het afmeren de lijnen iets te strak hebben gelegd en ligt de boot zelfs een beetje scheef. Gelukkig kunnen we de trossen makkelijk lossen. De waterhoogte kan hier tot wel 60 cm per dag verschillen, dus het blijft opletten met vastleggen. We maken een sportieve suptocht tegen de stroom in op het spuikanaal bij de sluis. Eenmaal terug aan boord varen we verder richting Saintes, waar een gids ons staat op te wachten voor een rondleiding door het historische stadje.

Charente-Inférieur

De Arc de Germanicus op de kade van Saintes is het eerste zichtbare bewijs dat Saintes een belangrijke Romeinse stad was. Op pad met de gids ontdekken we andere monumenten, waaronder het imposante amfitheater. Na de Romeinse bloeiperiode volgden eeuwen van verwoesting en plunderingen. Saintes bloeide weer op aan het eind van de 18e eeuw. Toch werd de streek vanaf de revolutie in 1790 ‘Charente-Inférieur’ genoemd, tot ergernis van de lokale bevolking. Sinds 1941 is de regio hernoemd tot Charente-Maritime en Saintes is met haar mix van Romeinse, middeleeuwse en 18e en 19e eeuwse architectuur inmiddels een toeristische trekpleister in opkomst.

"Een verzetsstrijder verstopte de cognac tijdens de Tweede Wereldoorlog"

Saintes: verborgen parel

Aan de hoofdstraten van Saintes bevinden zich de oude huizen van de rijke elite, die je herkent aan de grote ramen en hoge deuren. “Kijk, aan deze ronding in de muur zie je dat het huis een wenteltrap heeft”, wijst Maribel, onze gids. “Zo’n trap was hét bewijs dat de bewoners veel geld hadden, dus die moest je van buiten kunnen zien.” Ondanks de zichtbaar rijke historie heeft Saintes niet de status die het verdient, vindt Maribel. “Toeristen gaan naar populaire kustplaatsen als La Rochelle of Royen, bezoeken vanuit daar de Cognacstreek en ontdekken Saintes onderweg.” Een verborgen parel dus, waar de Charente dwars doorheen stroomt.

Oude cognac

In Saintes hebben we ook een afspraak met Guilhem Grosperrin, een specialistische cognacverkoper. Guilhem neemt ons mee naar de kelder van het bedrijf, waar speciale vaten wachten tot ze goed genoeg zijn om te bottelen. Ieder vat heeft zijn eigen verhaal, zoals een oude ton waar ‘1914’ op staat geschreven. “Deze was van een verzetsstrijder die hem tijdens de Tweede Wereldoorlog verstopte, maar zelf werd gevonden en gedood werd door de Duitsers”, wijst Guilhem. Het vat heeft niet goed kunnen rijpen op de zolder waar hij al die jaren lag, en wacht nu geduldig in de kelder tot de cognac connaisseur er zijn zegen aan geeft.

Cognac proeven

In de proefkamer krijgen we een 100 jaar oude cognac ingeschonken. Het donkere licht rokerige vocht brengt ons als een tijdcapsule terug naar de tijd dat de vaten nog gemaakt werden boven het haardvuur van de kuiperij.

Varen naar Saint-Savinien

Vanuit Saintes varen we met de stroom mee in 2,5 uur naar Saint-Savinien. Omdat er onweer verwacht wordt vertrekken we op tijd. Eerst een vers stokbroodje halen en dan losgooien. Onderweg zien we flink wat kastelen en landhuizen. Ze zijn vlak aan de rivier gebouwd, maar hebben meestal geen steiger aan het water. Een plezierjacht was hier duidelijk nooit een status-symbool.

"Rochefort heeft een unieke touwslagerij van 374 meter lang"

Getijderivier naar Rochefort

Ondertussen begint het landschap meer te glooien en steekt er af en toe een eenzame rots uit de grond. Saint-Savinien is het verste punt van onze vaarreis. Gelukkig vinden we een plekje, want er is hier maar één passsantensteiger en die biedt plaats aan twee boten. Hiervandaan gaat het gekanaliseerde gedeelte over in een snelstromende getijderivier, waar de bootverhuurder ons liever niet ziet. Daarom nemen we vanuit Saint-Savinien de trein naar Rochefort, waar de Charente uitmondt in zee.

Bezienswaardigheden Rochefort

Rochefort bestaat bij de gratie van de Franse marine, die zich er in 1666 vestigde. Nadat het leger in 1927 vertrok, verloren duizenden mensen hun baan. Sindsdien moet de stad zich opnieuw uitvinden. Lichtpunt is het toerisme, want er zijn genoeg bezienswaardigheden. Bijvoorbeeld het droogdok waar maar liefst 550 schepen zijn gebouwd, de unieke touwslagerij van 374 meter lang en het arsenaal, ooit het grootste ter wereld. Hier werd genoeg proviand opgeslagen om 10.000 mensen voor 6 maanden van eten te voorzien.

Varen naar Taillebourg

Terug van Saint-Savinien naar Taillebourg is het maar 45 minuten varen. Taillebourg is eigenlijk een plaatsje van niks, maar alleen al voor de uitbundig ingerichte terrassen aan het water is het de moeite waard. Eén terras is helemaal ingericht met brocante meubilair én heeft een buitenkeuken. Er worden dan ook allerlei lekkernijen verkocht waaronder oesters, kaasplankjes, zelfgemaakte koeken en lokale honing. Verder heeft het plaatsje een enorm kasteel dat zijn beste tijd gehad lijkt te hebben. De lokale bevolking probeert met gemeenschapsgeld en giften het kasteel op te knappen, maar of het zoden aan de dijk zet...

Terug naar Cognac

De Charente stroomt behoorlijk tegen en op de laatste dag varen we helemaal stroomopwaarts terug tot vlak voorbij Cognac. Morgen leveren we de boot in, maar we besluiten nog niet in de haven te gaan liggen. We binden de boot vast aan een boom en brengen de rest van de middag en avond in de natuur door. ‘s Ochtends worden we wakker door het drukke gekwetter van vogels en kunnen we nog heel even doen alsof we nergens heen hoeven.

Zelf varen door Charente Maritime?

Bekijk het aanbod op Vakantiesophetwater

Varen in Frankrijk

Alle informatie voor jouw ideale vaarvakantie

Ben je opzoek naar praktische informatie en inspiratie over varen op Frankrijks mooiste rivieren en kanalen? Kijk hier voor een uitgebreid artikel over varen in Frankrijk.

Praktische informatie

Jarnac met de trein of auto of vliegtuig

Jarnac is goed bereikbaar met de auto (vanaf Utrecht zo’n 950 km). Onderweg vormt het historische Blois een ideale tussenstop (tip: bij Hotel de France et de Guise ervaar je vergane glorie op zijn mooist).

Per trein kom je voor circa € 200,- op je bestemming.

Met het vliegtuig reis je via Bordeaux en vervolgens per trein of transfer naar Jarnac.

Bijkomende kosten

We betaalden nergens liggeld. Water en elektriciteit zijn bij grote plaatsen voor een paar euro verkrijgbaar. Voor onze 14,3 motoruren hadden we € 272,- aan brandstofkosten.

Charente-Maritime culinair

Cognac proeven:

Camus, 29 Rue Marguerite de Navarre, Cognac

Maison Grosperrin, 1 Rue de Courbiac, Rue Port la Rousselle, Saintes

Eten en Drinken:

Restaurant du Château, 15 Pl. du Château, Jarnac

Rooftop bar Indigo by Martell, 16 Av. Paul Firino Martell, Cognac

Restaurant La Belle Epoque, 25 Rue d'Angoulême, Cognac

Restaurant Clos des cours, 2 Pl. du Théatre, Saintes