Tunnelvisie en een Hellend vlak in de Elzas

De Elzas kennen we van de Elzas wijnen, zuurkool, Straatsburg en de Vogezen. Maar wist je dat je hier met huurboot en al in een bak van 900 ton zwaar, 45 meter hoogteverschil kunt overwinnen in 4 minuten? Vakantiesophetwater.nl wilde het meemaken!

Varen door de Elzas

Maak je een riviercruise door de Elzas, verwacht dan het onverwachte. Omgeven door duizenden hectaren bos en de imposante bolvormige heuvels van de Vogezen, kom je via lange donkere tunnels bij het Hellend vlak van St-Louis-Arzviller, een monumentale scheepslift. Op de thuisbasis van verhuurbedrijf Le Boat in het Franse plaatsje Hesse, op slechts 560 km van Utrecht, maken we kennis met de Horizon 4, een 13,5 meter lange luxe huurboot. Het grootste deel van onze vakantie op het water brengen we door op het ruime bovendek, dat van alle gemakken voorzien is.

Richting Nancy

Op het Marne-Rijnkanaal begint onze vaartocht met een typisch vaarvakantiedilemma: gaan we links- of rechtsaf? We kiezen ervoor om de scheepslift van Arzviller en Straatsburg nog even links te laten liggen en zetten koers naar de dichte bossen en het merengebied richting Nancy. Via het Marne-Rijnkanaal varen we het rustige Saarkolenkanaal op dat tussen 1861 en 1865 werd gegraven om het steenkoolbekken van Saarbrücken met de zware industrie in Mulhouse te verbinden. We varen langs de stoffigste betonfabriek ooit en zien dat de industrialisatie hier nog altijd zichtbaar is.

"De herberg heeft de sfeer van een ouderwetse Duitse Stube"

Zelfbedieningssluizen

Bij een ligplaats in de buurt van het plaatsje Diane-Capelle leggen we aan voor een wandeling langs het kanaal. Een paar vrolijk beschilderde fietsen wijzen ons de weg richting het mini-dorp, dat we bijna ongemerkt voorbij lopen. Terug op het water krijgen we bij de eerste sluis een zelfbedieningskastje om de rest van de serie sluizen mee te bedienen. We hebben uitzicht over een paar grote meren naast het kanaal en leggen aan bij een steiger in de middle of nowhere. Als de zon doorbreekt, maken we een lange boswandeling richting Rhodes, een toeristisch plaatsje aan een recreatieplas.

Elzas wijn

De volgende dag varen we terug richting Hesse, waar we nog even stoppen om boodschappen te doen bij een hypermarché die zo groot is dat je een plattegrond krijgt bij je winkelwagen. Met een boot vol heerlijke Franse kaasjes, droge worst, vers stokbrood en Elzas wijn brommen we verder over het Marne-Rijnkanaal. Bij het plaatsje Niderviller waar al sinds 1735 aardewerk wordt geproduceerd, leggen we aan. We kijken verwonderd rond op een extreem vervallen fabrieksterrein vol halfvergane antieke industriële werktuigen. Antieke ijzeren lorries staan buiten weg te roesten, maar binnen zien we dat de fabriek gewoon in gebruik is.

Geflambeerde eendenlever

Het centrum van het 1.200 inwoners tellende Niderviller is verlaten op zondag, maar de herberg zit stampvol en heeft de sfeer van een ouderwetse Duitse Stube. De plek wordt gerund door een paar vrolijke dames die heerlijke gerechten uit de Elzas serveren, waaronder een salade met in cognac geflambeerde eendenlever. We drinken pullen bier bij het eten en wanen ons even in Duitsland, maar dan met de finesse van de Franse keuken. Voldaan waggelen we ’s avonds laat terug naar onze heerlijke ruime huisboot.

Ondergrondse wijnkelder

Die ochtend hangt er een mystieke damp boven het water en dwars door de mist vertrekken alvast een paar huurboten. Via het kanaal zakken we verder af richting het Hellend vlak van St-Louis-Arzviller, tot we bij het donkere gat van een vaartunnel komen. Voorzichtig varen we de tunnel door, maar als we na 475 meter eindelijk weer licht zien volgt een tweede die nog langer is. De doorgang is 4,5 meter hoog, iets meer dan 5 meter breed en meer dan liefst 2 km lang. Halverwege is het aardedonker en koud als een ondergrondse wijnkelder.

"Nu knal je in 4 minuten de 45 meter hoge helling af"

Scheepslift van Arzviller

Als we het daglicht invaren, zijn we ineens in de dichtbeboste heuvels van de Noordelijke Vogezen. Verderop doemt de imposante scheepslift van Arzviller op. Ooit moesten vrachtschepen hier in een serie van zeventien sluizen afdalen. Nu knal je in 4 minuten de 45 meter hoge helling af. Als we groen licht krijgen, varen we de bak water in waar het voelt alsof je bovenin de achtbaan zit. De sluisdeuren sluiten en de enorme bak water zet zich in beweging. Het is alleen te danken aan de contragewichten van 900 ton dat we niet in één keer het bosrijke dal in denderen.

Noordelijke Vogezen

Na een uitgebreide lunch in de vallei met eersterangs uitzicht op het imposante sluiswerk uit 1969 varen we rustig verder naar Lutzelbourg, waar we een mooi plekje vinden voor de nacht. Een rots van 320 meter met daarop een 12e-eeuwse kasteelruïne torent hoog boven onze ligplaats uit en verleidt ons al snel tot een pittige wandeling naar de top. Hier hebben we grandioos uitzicht over het kronkelende groene rivierdal van de Noordelijke Vogezen. In een dorpswinkeltje scoren we wat eenvoudige etenswaren en de volgende dag varen we nieuwsgierig verder richting Saverne.

"De jachthaven blijkt een verborgen eldorado"

Ontsnapte geiten

Door de hoogteverschillen neemt het aantal sluizen toe, maar gelukkig zitten we in een groene stroom van op afstand bediende sluizen. Bij een bruggetje hangt een handgeschreven bordje ‘Geitenkaas te koop’. Als het boerengezin eenmaal een paar ontsnapte geiten heeft teruggevonden kunnen we wat heerlijk verse borrelkaasjes kopen. Het dal is omgeven door enorm hoge bomen en terwijl we ons aan het landschap vergapen, varen we na een uur of drie via een oude stadssluis de historische Bisdom-stad Saverne binnen.

Historisch Saverne

De jachthaven vlak na de stadssluis blijkt een verborgen eldorado. Vanaf de boot hebben we uitzicht op de neoklassieke gevel van het enorme 18e eeuwse Rohan kasteel, nu een museum voor archeologie, kunst en geschiedenis. We lopen een rondje door het oude centrum van Saverne dat een rijke historie heeft die teruggaat tot de Romeinen, en nu het decor is voor allerlei folklore en festivals. Op onze laatste dag zijn de sluizen gesloten en hebben we verplicht rust. We brengen hem lezend en borrelend door op het bovendek, uiteindelijk toch het mooiste terras van de stad.

Zelf varen door de Elzas?

Bekijk het aanbod op Vakantiesophetwater

Varen in een Frankrijk:

Alle informatie voor jouw ideale vaarvakantie

Ben je opzoek naar praktische informatie en inspiratie over varen op Frankrijks mooiste rivieren en kanalen? Kijk hier voor een uitgebreid artikel over varen in Frankrijk.

Praktische informatie

Wijnroute

Wie ook met een huurboot in dit deel van de Elzas wil varen kan kiezen voor een enkele reis met een huurboot van Hesse naar Boofzheim of andersom. Deze route wordt ook wel de ‘wijnroute’ genoemd en is 106 kilometer lang. Onderweg kom je 43 sluizen tegen en ga je in 28 vaaruren onder andere dwars door Straatsburg. Je vaart op het Marne-Rijnkanaal en op het Rhône-Rijnkanaal. Voor dit vaargebied heb je geen vaarbewijs nodig.

Hellend vlak van St-Louis-Arzviller

Het Hellend vlak van St-Louis-Arzviller werd in 1969 in gebruik genomen en maakte in één klap 17 sluizen overbodig. Dat was niet onbelangrijk, want het Marne-Rijnkanaal was indertijd de hoofdroute voor de beroepsvaart tussen Parijs en Straatsburg. Het Hellend vlak is nu een werkend industrieel monument waar de vrachtvaart geen gebruik meer van maakt vanwege de beperkte afmetingen. Tegenwoordig trekt het monument vooral toeristen, zo’n 70.000 dagjesmensen per jaar, en schut de bootlift rond de 8.000 pleziervaartuigen per jaar.